Samsun Üniversitesi Sosyoloji Topluluğu tarafından düzenlenen “Cahiliyeden İslam’a Toplumsal Dönüşüm” başlıklı konferans gerçekleştirildi. Canik Kampüsü 100. Yıl Konferans Salonu’nda düzenlenen konferansa, akademik ve idari personel ile çok sayıda öğrenci katılım gösterdi. İstanbul Üniversitesi’nden Prof. Dr. Adnan Demircan’ın konuşmacı olarak katıldığı etkinlikte Arabistan Yarımadası’nda İslam’ın ortaya çıkışının sosyal ve kültürel etkilerine dair kapsamlı bir analiz sunuldu.
Kabilecilikten Ümmet Bilincine Dönüşüm
Prof. Dr. Adnan Demircan’ın konuşmasının ilk bölümünde, Cahiliye dönemi Arap toplumunun sosyal ve kültürel yapısını detaylı bir şekilde ele aldı. Bu dönemin düşük nüfus artış oranlarına ve yüksek çocuk ölüm oranlarına değinerek, bu verilerle dönemin zorlu sosyoekonomik ve sağlık koşullarını yansıttı. Demircan, cahiliye kavramını Kur’an’da bilgisizlik ve cahillik dönemi olarak tanımlayarak, İslam’ın bu yapıya nasıl meydan okuduğunu anlattı. Ayrıca Arap toplumunun kabileye dayalı sosyal yapısı, kabileler arası ittifaklar ve çatışmalar ve bireysel kimlikten daha önemli olan kabile kimliği üzerinde durdu. İslam’ın bu kabilecilik anlayışını nasıl değiştirdiğini ve yeni bir “ümmet” anlayışı getirdiğini açıkladı.
Prof. Dr. Adnan Demircan, İslam’ın sadece inanç düzeyinde değil, sosyal adalet, dayanışma ve toplumsal yapıda da derin değişiklikler getirdiğini vurgulayarak İslam’ın adaletsizliklere ve kabilecilik zihniyetine meydan okuyarak bireysel haklar ve sorumluluklar ile birlikte bir toplumun nasıl yapılandırılacağına dair yeni bir yol sunduğunu belirtti. Ayrıca, Arap toplumunun tarihini ve kültürünü anlamak için dönemin ekonomik, sosyal ve politik koşullarının önemine dikkat çekti.
İslam’ın Kadınlara Sunduğu Haklar: Tarihsel Bir Bakış
Konuşmanın ikinci bölümünde Prof. Demircan, İslam’ın Arabistan toplumunda özellikle kadın hakları, kabilecilikten ümmet anlayışına geçiş ve dini inançlar açısından getirdiği dönüşümleri ele aldı. İslam öncesi Arap toplumunda bireylerin kabile kimliğiyle tanımlandığını ve İslam’ın “Ensar ve Muhacir” kavramıyla kabilecilikten ziyade inanç üzerine kurulu bir ümmet anlayışına geçişi sağladığını belirterek bu geçişin, bireylerin kendi kabileleri dışında bir kimlikle tanınmasını sağlayarak sosyal dönüşümde önemli bir adım olduğunu vurguladı.
Kadın hakları ve sosyal statü konusuna değinen Demircan, İslam’ın kadınlara mülkiyet edinme, miras alma, kendi kararlarını alma hakları gibi önemli ilerlemeler getirdiğini, ayrıca boşanma hakları ve evlilik içi dinamiklerde kadınlara daha fazla hak ve seçenek sunduğunu anlattı. Sosyal adalet ve eşitlik vurgusuyla, her bireyin aynı haklara sahip olduğunu ve bunun özellikle zayıf ve güçsüz bireyler için büyük bir sosyal dönüşüm sağladığını belirten Demircan Arapların İslam öncesi dini inançlarının nasıl değiştiğini ve tevhit inancı ile nasıl bir sosyal ve kültürel yapıya dönüştüğünü ele aldı. Ayrıca, Arapların ticaret yoluyla diğer kültürlerle etkileşimde bulunduğunu ve İslam’ın gelmesiyle bu inançların daha bütüncül bir anlayışa dönüştüğünü vurguladı.
Prof. Dr. Adnan Demircan’ın sunumu, katılımcılardan büyük ilgi gördü ve Arabistan’da İslam’ın getirdiği toplumsal ve kültürel dönüşüme dair derinlemesine bir bilgi alışverişi sağladı.
Canik Kampüsü 100. Yıl Konferans Salonu’nda gerçekleşen “Cahiliyeden İslam’a Toplumsal Dönüşüm” başlıklı konuşma, dinleyenlerin aktif katılımı, soru ve katkılarının ardından sona erdi.
