Nevruz, İran’dan Çin’e, Orta Asya’dan Mezopotomya’ya ve Anadolu’ya geniş bir coğrafyada kutlanagelen bir bahar bayramıdır. Hayatın yenilendiğine ve dünya döndükçe de yenileceğine olan inancın tezahürü olan Nevruz, etnik veya dinî, farklı kültürlerin bahara ilişkin ortak kutlamalarının adıdır. Bu nedenle baharın gelişine dair kutlamalar farklı isimler altında pek çok dini gelenek içerisinde ve kültürde bulunmaktadır. Gündüzle gecenin birbirine eşit olduğu 21 Mart tarihine denk düşen Nevruz aslında uzun süren sonbahar ve kış hayatından sonra baharla tabiatın yeniden uyanışını/dirilişini sembolize eden bir bayramken diğer taraftan baharla birlikte başlayan tarım¬sal faaliyetlerin bir yıldönümü dolayısıyla bir ye¬ni yıla, yani hayata yeniden başlama festivalidir. Bu özelliğiyle doğanın yeniden canlanışının ve hayat buluşunun somut göstergesi olan baharın gelişi, birçok dinî, kültürel ve folklorik öğeleri barındıran törenlerle kutlanmaktadır.
Hangi isim altında kutlanırsa kutlansın Nevruz/Bahar Bayramı, insanlığın ortak değerleri olan bereket, bolluk, üretkenlik ve yenilenmeyi ve beraberinde de insan ve toplum ilişkilerinde birlikte huzur içinde yaşamak için yeni bir başlangıcı ifade etmektedir. Bu özelliğiyle Nevruz, Anadolu coğrafyasının hâkim özelliği olan “farklılıklar içinde birlikte yaşama” kültürünün de önemli yapı taşlarından biri olmuştur.
Son dönemlerde kimlik inşasına girişerek kendi etnik hikayelerini oluşturmaya çalışan çevrelerin, anonim bir bahar bayramı kutlaması olan Nevruz’u siyasal zemine çekmesi; onun sadece tek bir milletin, etnik kimliğin ve grubun uhdesinde olduğu ve böylece diğer kültürlerin kutlamalarının taklit, dolayısıyla da geçersiz olduğu algısını inşa etmeyi hedeflemiş; Nevruz’un bolluk, bereket ve hayata yeniden başlamayı ifade eden kuşatıcı ve birleştirici özelliğini ortadan kaldırmayı amaç edinmiştir. Bu tutumun karşısında; gösterişçi bürokratik ve resmi törenlerden ziyade bolluk, bereket ve hayata yeniden başlama anlamında farklı etnik yapıların ve kültürlerin birlikte yaşayabilme kabiliyetini öne çıkaran ve geniş halk kitleleri tarafından gerçekleştirilen kutlamalara imkân sağlanmasının daha yararlı olacağı açıktır. İlişkilerimizi yeniden gözden geçirerek kardeşliğimizi kuvvetlendirmeye vesile olması dileğiyle 21 Mart Nevruz/Bahar Bayramı’nı kutluyor, Nevruz’un tüm dünya için barışın, huzurun, istikrarın ve refahın müjdecisi olmasını diliyorum.
Prof. Dr. Mahmut AYDIN
Samsun Üniversitesi Rektörü
