Samsun Üniversitesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü ve Düşünce ve Sanat Çalışmaları Uygulama ve Araştırma Merkezi (DÜSAM) iş birliğiyle 3-4 Aralık 2021 tarihlerinde “Osmanlı’dan Cumhuriyet’e Okur’un İzini Sürmek” adıyla online platform Zoom üzerinden dört oturumluk iki gün sürecek bir program gerçekleştirdi. Programın açılış konuşmasını yapan Rektörümüz Prof. Dr. Mahmut Aydın okumak eyleminin Türkçedeki kökeninin “davet etmek, çağırmak” anlamına geldiğini ifade etti. Rektörümüz Prof. Dr. Mahmut Aydın “Anadolu’nun değişik ağızlarında bugün hâlâ ‘davet etmek, çağırmak’ anlamında ‘okumak, okuntu, okuyucu’ sözcükleri kullanılır. Peki neye bir çağrıdır bu? Karşısındakine onu çoğaltacak ve zenginleştirecek bir dünyanın kapısını aralamaya bir çağrı. Araladığı bu yeni dünya ile kişinin kendi dünyasına da yenilenmiş gözlerle bakma fırsatını sunan bir çağrı. Okumanın bu çağrısına kulak veren, davetine icabet ederek buraya, okuma ve okur kültürünün tartışılacağı ‘Osmanlı’dan Cumhuriyet’e Okurun İzini Sürmek’ sempozyumuna gelen herkese selamlarımı sunarım,” dedi, tüm katılımcı ile dinleyicilere güzel bir sempozyum dileyerek konuşmasını tamamladı.
Sempozyumun 15. ve 16. yüzyıla odaklanan birinci oturumunda ilk olarak University of Washington’dan Selim Sırrı Kuru konuştu. Kuru’nun “Okur Olarak Şair: Rumiler ve Gazel” başlıklı konuşmasının ardından Columbia ve Sabancı Üniversitesi’nden Tunç Şen ile Abdurrahman Atçıl’ın konuşmasına geçildi. “Osmanlı Medrese Talebeleri ve Okuma Pratikleri: 16. Yüzyıl Fatih Koleksiyonu Üzerine Düşünceler” üzerine konuşan Şen ve Atçıl’ın konuşması tamamlandıktan sonra Hamburg Üniversitesi’nden Mustafa Altuğ Yayla “Lamii Çelebi’nin Nefahat Tercümesini Kimler Okudu? Nüshalar Üzerinden Bir Değerlendirme” başlıklı konuşmasını yaptı. Oturum Samsun Üniversitesi’nden Cevat Sucu’nun “Erken 15. Yüzyıl Osmanlı Ansiklopedizmi ve Okurları” başlıklı konuşmasıyla sona erdi. Soru cevap kısmının ardından oturum tamamlandı.
İkinci oturum, Sabancı Üniversitesi’nden Bahadır Sürelli’nin “Osmanlılar Neler Okurdu: On Yedinci Yüzyıldan Kişisel Bir Hikâye Mecmuası” başlıklı konuşmasıyla başladı. Ardından Boğaziçi Üniversitesi’nden İpek Hüner-Cora’nın “Okuru İkna Etmek: Osmanlı Hikâyelerinde Anlatıcı ve Gerçeklik Kaygısı” başlıklı konuşmasına geçildi. Bu oturumun üçüncü konuşmacısı ise Freie Universität Berlin’den Alptuğ Güney oldu. Güney, “Erken Aydınlanma Çağı’nda Osmanlı Tarihi Nasıl Okunur?: Bir Okur Olarak Dimitri Kantemir’in (1673-1723) Osmanlı Tarihi Kaynaklarına Bakışı” başlıklı bir sunum yaptı. Universität Wien’den Ercan Akyol ise “Şairin Kitaplığı, Akademinin Seçkisi: Osmanlı Edebi Kanonuna Okurluk Üzerinden Bakmak” başlıklı konuşmasıyla bu oturumun son konuşmacısı oldu. Soru-cevap kısmının ardından oturum tamamlandı.
Sempozyumun 19. yüzyılı odağına alan ikinci gününün ilk oturumu, Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi’nden Günil Ayaydın-Cebe: “Muhaberat-ı Aleniye: On Dokuzuncu Yüzyılda Süreli Yayın Okurluğu” başlıklı konuşmasıyla başladı. Yedipe Üniversitesi’nden Emrah Pelvanoğlu: “Kemalîler: Uzun 19. Yüzyıldan Bir ‘Okur Cemaati’” başlıklı konuşmasıyla bu oturumun ikinci sunuşunu gerçekleştirdi. Universität zu Köln’den Atiye Gülfer-Gündoğdu: “Okurun Okuma Alışkanlıklarının Sorgulanması Bağlamında Ahmet Mithat Efendi ve Karı Koca Masalı” başlıklı sunuşuyla bir sonraki konuşmacı oldu. Bu oturumun son konuşmacısı Freia Universität Berlin’den “‘Biraderler Şuraya Bir Kenar Bırakalım”: 19. Yüzyıl İstanbul’unda Kahvehane Okurlarının İzini Kenardan Sürmek” başlıklı konuşmasıyla Elif Sezer-Aydınlı oldu.
İkinci günün 20. Yüzyıl çalışmalarına odaklanan dördüncü paneli Fatih Altuğ’un “Son Dönem Osmanlı Kadın Yazarlarının Metinlerinde Okur Figürü” başlıklı konuşmasıyla başladı. Universität zu Köln’den ikinci konuşmacı Servet Gündoğdu ise “Sembolden İmgeye: Yirminci Asır Türk Şiir Eleştirisinde Okur Sorunu” başlıklı bir konuşma gerçekleştirdi. Samsun Üniversitesi’nden Esra Akbulak, “Okur Adına Konuşmak: 1950 Kuşağı Nasıl Eleştirildi?” başlıklı konuşmasıyla bu oturumun üçüncü konuşmacısı oldu. Samsun Üniversitesi’nden Kaan Kurt ise “‘Tembel Karî’den ‘Leş Kargası Okur’a: Modern Türk Şiirinde İdeal Okur Tahayyülü” başlıklı çalışmasıyla bu oturumun son konuşmacısı oldu.
Soru cevap bölümü ve sempozyuma dair genel bir değerlendirmeden sonra kapanış konuşması yapıldı ve sempozyum sona erdi.
